Polityka gospodarcza Niemiec w latach 1924-1929 – wybrane zagadnienia

German economic policy in the years 1924-1929 – selected isues

BARTOSZ NIEŚCIOR

DOI: http://dx.doi.org/10.21784/RH.2016.003

ISSN: 1731-2221

Streszczenie:
W artykule została przedstawiona problematyka polityki gospodarczej Niemiec w latach 1924-1929. Stworzenie nowego państwa niemieckiego - jakim była Republika Weimarska było niewątpliwie próbą utworzenia odmiennego ładu demokratycznego, z liberalnym podejściem do gospodarki.
Sytuacja gospodarcza i ekonomiczna młodej republiki rozwijała się bardzo szybko. Państwo niemieckie zmagało się z licznymi manifestacjami, próbami zamachu stanu, jak również było zmuszone do płacenia reparacji wojennych. W latach 1924-1929 Rzesza Niemiecka przeżywała największy wzrost gospodarczy i ekonomiczny, głównie ze względu na napływ dużej ilości kapitału zagranicznego. Późniejszy zwrot ku nacjonalizmowi i przejęcie władzy przez Adolfa Hitlera doprowadziło do upadku Republiki Weimarskiej, a co za tym idzie destabilizacji ekonomicznej i politycznej kraju.
Jednak należy zauważyć, iż gospodarka Rzeszy Niemieckiej, pomimo wielu problemów została odbudowana, a państwo niemieckie dzięki temu odzyskało swoją pozycję w Europie - sprzed okresu I wojny światowej. Niestety zdarzenia, które miały miejsce później całkowicie pozbawiły jakichkolwiek nadziei na rozwój i prowadzenie polityki gospodarczej w oparciu o wolność, poszanowanie własności, czy pomoc publiczną.

Abstract:
This article presents issues of German economic policy in the years 1924-1929. The creation of a new German state - which was the Weimar Republic was undoubtedly an attempt to create a different democratic order, with a liberał approach to the economy.
The economic situation and economic young republic developed very ąuickly. German state struggled with numerous manifestations, coup attempts, and was forced to pay war reparations. In the years 1924-1929 the German Reich experienced the greatest growth and economic, mainly due to the influx of large amounts of foreign capital. Later turn towards nationalism and the seizure of power by Adolf Hitler led to the collapse of the Weimar Republic, and hence economic and political destabilization of the country.
However, it should be noted that the economy of the German Reich, in spite of many problems was rebuilt, and the German state thus regained its position in Europę - pre-First World War. Unfortunately, the events that took place later completely deprived of any hope of development and economic policies based on freedom, respect for property, or public assistance.

Słowa kluczowe:
Republika Weimarska, polityka gospodarcza Republiki Weimarskiej, sytuacja gospodarcza w Niemczech 1924-1929, plan naprawy gospodarki Rzeszy Niemieckiej, reparacje wojenne

Keywords:
the Weimar Republic, the economic policy of the Weimar Republic, the economic situation in Germany 1924-1919, the plan for recovery of the German Reich, war reparation

Pełny tekst:
PDF 46-64

Bibliografia:

Wydawnictwa zwarte:
Baumgart M, Londyn - Berlin 1918-1939, Polskie Tow. Historyczne oddział w Szczecinie 1993.
Curtius J., Der Young-Plan. Entstehung und Wahrheit, Stuttgart 1950.
Czapliński Wł., A. Galos, W. Korta, Historia Niemiec, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1981.
Czubiński A, Strzelczyk J., Zarys dziejów Niemiec i państw powstałych po II Wojnie Światowej, wyd. I, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1986 r.
Die Yerfassung der Weimarer Republik vom 11. August 1919, Stuttgart 2009.
Gebhardt B., Handbuch der deutschen Geschichte, Tom 4, Sttutgart 1959.
Geiss I., Wendt B. J., Deutschland in der Weltpolitik des 19. und 20. Jahrhunderts, Dusseldorf 1973.
Hannover H. i E., Zanim przyszedł Hitler. Sądy i polityka w Republice Weimarskiej, Warszawa 1972.
Kiwierska J., Między izolacjonizmem a zaangażowaniem: Europa w polityce Stanów Zjednoczonych od Wilsona do Roosevelta, wyd. I, Instytut Zachodni, Poznań 1995.
Koszel J., Rywalizacja, niemiecko-włoska w Europie Środkowej i na Bałkanach w latach 1933-1939, Poznań 1987.
Kotłowski T., Historia Republiki Weimarskiej 1919- 1933, Instytut Historii UAM, Poznań 1997.
Krasuski J., Historia Rzeszy Niemieckiej 1871-1945, Wydawnictwo Poznańskie 1969.
Liefmann R., Kartelle, Konzerne und Trusts, Stuttgart 1930.
Ludendorff E., Vom Felderrn zum Weltrevolutionar und Wegbereiter deutsche Yolksschopfung, Munchen 1940.
Łuczak Cz., Dzieje gospodarcze Niemiec 1871-1990, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012.
Parkinson R., Tormented warrior. Ludendorff and the supreme command, Hodder and Stoughton, London 1978.
Ragan C., R. Lipsey, Macroeconomics, Pearson Education Canada, Toronto 2008.
Tammen H., Die I.G. Farben Aktiengesellschaft (1925-1933). Ein Chemiekonzern In der Weimarer Republik, Berlin 1978.
Winkl H., Weimar 1918-1933 Die Geschichte der ersten Deutschen Demokratie Broschierte Sonderausgabe, Yerlag, C.H. Beck 2005.

Źródła historyczne:
l.Die Yerfassung der Weimarer Republik vom 11. August 1919, Stuttgart 2009.